پیش‌فروش مسکن؛ فرصتی برای خریداران یا عاملی برای رکود بازار؟
زهرا افشاری
پیش‌خرید آپارتمان به روشی محبوب برای بسیاری از متقاضیان مسکن تبدیل شده است، به‌ویژه برای کسانی که به دلیل تورم و محدودیت بودجه، امکان خرید نقدی ندارند. در این روش، خریدار بخشی از مبلغ را به‌عنوان پیش‌پرداخت به سازنده می‌دهد و باقی را طی اقساط متناسب با پیشرفت پروژه پرداخت می‌کند. اما این شیوه خرید، با چالش‌ها و ابهامات قانونی مواجه است که می‌تواند هم به نفع خریداران باشد و هم به رکود بیشتر بازار مسکن دامن بزند.
به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، نایب رئیس اتحادیه املاک، داوود بیگی‌نژاد، هشدار داده است که اگر قانون «پیش‌فروش ساختمان» اصلاح نشود، رکود در بازار مسکن تشدید خواهد شد. وی با اشاره به تصویب این قانون در سال ۱۳۸۹، گفت: «این قانون با هدف کاهش پرونده‌های قضایی تنظیم شد، اما به دلیل ابهامات و تناقضات، نتوانست مشکلات پیش‌فروش را حل کند.»
بیگی‌نژاد افزود: «در گذشته، پیش‌فروش توسط مشاوران املاک انجام می‌شد و سرمایه به سمت تولید هدایت می‌شد، اما امروز بازار مسکن قفل شده و سازندگان قادر به فروش واحدها نیستند. این موضوع نه‌تنها عرضه مسکن را کاهش می‌دهد، بلکه در بلندمدت به افزایش قیمت‌ها و آسیب به مستأجران منجر خواهد شد.»
پیش‌فروش آپارتمان چیست؟
پیش‌فروش به معنای خرید ملک پیش از تکمیل آن است. در این روش، خریدار و فروشنده طی قراردادی متعهد می‌شوند که ملک در آینده تحویل داده شود و مبلغ به‌صورت اقساطی پرداخت گردد. تفاوت اصلی پیش‌فروش با خرید نقدی در زمان پرداخت و وضعیت ملک است؛ در خرید نقدی، ملک آماده تحویل است و مبلغ یکجا پرداخت می‌شود.
مزایا و معایب پیش‌فروش
مزایا:
– قیمت پایین‌تر نسبت به ملک آماده.
– امکان تغییر طراحی داخلی در مراحل ساخت.
– امکان اخذ وام برای پرداخت اقساط.
معایب:
– تأخیر در تحویل ملک (با وجود حق پیگیری قانونی، این فرآیند پرزحمت و زمان‌بر است).
– عدم تطابق مصالح با توافق اولیه.
– خطر عدم تکمیل پروژه در شرایط رکود اقتصادی.
– فروش یک ملک به چندین خریدار (کلاهبرداری احتمالی).
– فعالیت شرکت‌های نامعتبر در پیش‌فروش‌های غیرقانونی.
به نظر می‌رسد پیش‌فروش مسکن، در صورت اصلاح قوانین و افزایش شفافیت، می‌تواند هم به نفع خریداران باشد و هم به رونق بازار مسکن کمک کند. اما تا آن زمان، این روش همچنان با ریسک‌های قابل‌توجهی همراه است.
