شکاف آمار رسمی با واقعیت‌های بازار، تورم و رکود را پنهان نمی‌کند
امیر رضایی
در حالی که دولت با انتشار شاخص‌های خوش‌بینانه تلاش دارد تصویری باثبات از اقتصاد ارائه دهد، واقعیت‌های بازار از تورم فزاینده، رکود عمیق و کاهش بی‌سابقه قدرت خرید حکایت دارد. در همین خصوص، بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران، بی‌عملی دولت در برابر رکود و تورم را خطرناک دانست و هشدار داد ادامه آمارسازی و حذف بخش خصوصی از تصمیم‌گیری، سقوط معیشت و تولید را شتاب می‌بخشد.
آلبرت بغزیان، در گفت‌وگو با پایگاه خبری افق واقتصاد، از فرصت‌سوزی ژئوپلیتیک در ماجرای کریدور زنگزور، رویکرد اشتباه دولت به حذف صفر از پول ملی، و سیاست تعطیلی به‌جای حل ریشه‌ای ناترازی‌های آب و برق انتقاد کرد و گفت بدون رفع تحریم‌ها، جذب سرمایه و اصلاحات ساختاری، اقتصاد از کما خارج نمی‌شود.
پیش‌تر نیز اتاق اصناف ایران در نامه‌ای رسمی به وزارت صمت از شیوه سهمیه‌بندی ثبت سفارش واردات و تخصیص ارز انتقاد و هشدار داده بود ادامه روند فعلی با نادیده گرفتن کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، موج تازه‌ای از تورم کالایی، تعمیق رکود و کاهش اشتغال ایجاد می‌کند. مبنای فعلی تخصیص سهمیه‌های ارزی بر مصرف سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ عملاً بسیاری از واحدهای خرد را از دسترسی به ارز محروم کرده است.
معیشت کارگران در سقوط آزاد
کارشناسان بازار کار نیز از بحران شدید معیشت ناشی از تثبیت دستمزدها و رشد بی‌وقفه قیمت‌ها سخن می‌گویند. قدرت خرید کارگران طی یک دهه گذشته به یک‌چهارم کاهش یافته و شکاف بین حداقل دستمزد و هزینه واقعی زندگی به اوج رسیده است. بسیاری از خانواده‌ها ناچارند اقلام اساسی چون گوشت، برنج ایرانی و میوه را از سفره حذف کنند، در حالی که قیمت لبنیات، ارزاق و مسکن به‌طور هفتگی افزایش می‌یابد.
بغزیان در بخش دیگری به از دست رفتن کریدور زنگزور اشاره کرد و آن را «غفلت اقتصادی و ژئوپلیتیک» خواند. به گفته او باوجود مذاکرات دولت قبل با آذربایجان و ارمنستان، تغییر دولت سبب بی‌توجهی به پروژه شد و قرارداد ۹۹ ساله بدون نقش ایران به امضا رسید؛ اقدامی که موقعیت ترانزیتی کشور را در مسیر آسیای مرکزی ـ اروپا تضعیف و تهدید حضور ناتو در مرزها را جدی‌تر می‌کند.
چالش‌های سیاست پولی و حذف صفر
این اقتصاددان حذف چهار صفر از پول ملی را اقدامی ضروری اما پرمخاطره دانست و هشدار داد بدون برنامه منسجم، این تصمیم در شرایط فعلی تنها به تشدید گرانی و تورم منجر می‌شود. او به گرانی دو‌باره لبنیات در کمتر از دو ماه اخیر اشاره و نبود پاسخگویی دستگاه‌های نظارتی را نشانه ضعف حکمرانی اقتصادی ارزیابی کرد.
ناترازی‌ها با تعطیلی حل نمی‌شود
بغزیان با انتقاد از تداوم سیاست تعطیلی کشور برای مدیریت ناترازی‌های آب و برق افزود: این رویکرد نیازمند برنامه بلندمدت است و مانند گذشته باید با شناسایی و رفع ریشه‌ای ناترازی‌ها همراه باشد. وی تأکید کرد که وفاق ملی به معنای سهم‌خواهی سیاسی نیست و بدون تغییر نگاه به بودجه‌ریزی و مدیریت، مشکلات پابرجا خواهد ماند.
او در پایان تصریح کرد: «بدون اقدام عملی، شفاف‌سازی و جذب سرمایه، اقتصاد از کما خارج نخواهد شد و آمارسازی تنها مواجهه با واقعیت تلخ را به تعویق می‌اندازد.»
