دبیرکل و عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفت‌وگو با افق و اقتصاد:
سه منطقه صنعتی مشترک ایران و عراق تا دو سال آینده راه‌اندازی می‌شود
پایگاه خبری افق و اقتصاد – دبیرکل و عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، از توافق تهران و بغداد برای ایجاد سه منطقه آزاد و ویژه صنعتی در نقاط صفر مرزی خبر داد و گفت که اجرای این طرح‌ها به جهش صادرات ایران به عراق و توسعه تجارت منطقه‌ای منجر خواهد شد.
در حالی که روابط اقتصادی ایران و عراق وارد مرحله تازه‌ای از همکاری‌های زیرساختی شده، دو کشور در حال اجرایی‌کردن توافق‌هایی برای ایجاد مناطق صنعتی و بنادر خشک در مرزهای مشترک هستند. این پروژه‌ها می‌توانند چهره تجارت دو کشور را در سال‌های آینده دگرگون کنند.
خبرنگار افق و اقتصاد، در پی این توافقات و برای بررسی ابعاد فنی و اقتصادی آن، گفت‌وگویی اختصاصی با جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیرکل و عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، انجام داده است. در این مصاحبه، وی درباره روند شکل‌گیری مناطق صنعتی مشترک، کاهش تعرفه‌های گمرکی، و حضور پررنگ شرکت‌های ایرانی در حوزه انرژی عراق توضیح می‌دهد. شرح گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
به جای تمرکز بر صادرات کالا، آیا برنامه‌ای برای احداث شهرک‌های صنعتی در مرزهای ایران یا حتی در خاک عراق وجود دارد؟ همچنین چه اقداماتی برای کاهش تعرفه‌های گمرکی در این زمینه انجام شده است؟
شهرک‌های مشترک صنعتی بین دو کشور تقریباً از ده سال پیش در سطح توافقات مقامات ایران و عراق مطرح شد، اما از نظر اجرایی، به‌دلیل محدودیت‌های حقوقی و قانون اساسی در هر دو کشور، امکان تحقق آن فراهم نبود.
در نتیجه، طی دو سال گذشته، طرفین تصمیم گرفتند به جای شهرک‌های صنعتی مشترک، مناطق آزاد و ویژه صنعتی را در نقاط صفر مرزی ایجاد کنند.
خوشبختانه تاکنون سه نقطه به طور رسمی مورد توافق قرار گرفته است: اولی در مرز زرین‌شهر مهران در عراق است که زمین آن انتخاب و سازوکار اجرایی آن شکل گرفته، و در سمت ایران نیز منطقه آزاد مهران در حال ایجاد است. دومی در منطقه قصر شیرین واقع شده، و سومی در استان شمالی عراق قرار دارد.
امیدواریم ظرف دو سال آینده شاهد شکل‌گیری مناطق آزاد و ویژه صنعتی و تجاری در نقاط صفر مرزی باشیم و همچنین به سمت ایجاد بنادر خشک حرکت کنیم؛ زیرساخت‌هایی که نقش مهمی در توسعه واردات از عراق و افزایش صادرات ایران به این کشور خواهند داشت.
با توجه به شرایط اقتصادی فعلی عراق و نیاز این کشور به ترانزیت و توسعه نیروگاه‌ها، درباره همکاری‌های ایران و اقدامات انجام‌شده در حوزه انرژی توضیح دهید.
ایران در زمینه انرژی حضور فعالی در عراق داشته است. نخستین نیروگاه پس از سقوط صدام، یعنی نیروگاه اسد بغداد، توسط شرکت ایرانی «سنیل» احداث شد. بسیاری از پروژه‌های اورهال نیروگاه‌ها، از جمله نیروگاه بیجی، توسط شرکت‌های «مبنا»، «فرا» و گروه سندیکای برق ایران انجام شده‌اند.
ما برنامه مشخصی برای حضور طولانی‌مدت در بازار عراق در حوزه تولید برق و ترانزیت انرژی داریم. اگرچه در حال حاضر نیاز عراق به تولید برق تا حدی کاهش یافته، اما با رشد اقتصادی این کشور، نیازهای جدید به‌صورت فزاینده ایجاد خواهد شد.
در حال حاضر بیش از ۲۰ شرکت ایرانی به‌صورت تثبیت‌شده در عراق فعالیت دارند—در بخش ساخت و احداث نیروگاه‌ها، شبکه‌های انتقال، و تولید تجهیزات مصرفی مانند سیم، کابل، و پایه‌های انتقال برق. می‌توان گفت شرکت‌های ایرانی اکنون بیش از ۳۰ درصد بازار برق عراق را در دست دارند، که افتخاری بزرگ برای صنعت انرژی کشور محسوب می‌شود.
