بحران برنج؛ انبارهای پر، بازارهای خالی
زهرا افشاری
بازار برنج در آشفتگی به سر میبرد. به گفته حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران تهران، شرکت‌های بزرگ واردکننده با انبارکردن حجم عظیمی از برنج و عرضه محدود، قیمت‌ها را به طور مصنوعی بالا نگه داشته‌اند. این شرکت‌ها که انحصار واردات را در اختیار دارند، با روش‌هایی مانند فاکتورهای دوگانه، قیمت‌های واقعی را پنهان می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، نزدیک شدن به ماه رمضان و نوروز همراه با افزایش نرخ ارز توافقی از ۴۲,۲۰۰ به ۶۹,۵۰۰ تومان، نگرانی‌ها را تشدید کرده است. اگرچه دولت تأکید دارد که تا پایان سال ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی ادامه دارد، اما این تغییر سیگنال افزایش قیمت‌ها در سال آینده را به بازار داده است.
کشاورزان مازندرانی؛ قربانیان سیاست‌های ناپایدار
در مازندران، قلب تولید برنج ایران، کشاورزان با تناقضی دردناک روبرو هستند: برنجی که با قیمت ۶۰-۷۰ هزار تومان فروخته‌اند، اکنون با ۲-۳ برابر قیمت باید بخرند. سیاست‌های ناپایدار مانند کشت توافقی و خرید چکی توسط هلدینگ‌ها، اعتماد کشاورزان را از بین برده و بسیاری را از کشت مجدد منصرف کرده است.
آمارهای متناقض و واقعیت بازار
مسئولان از افزایش ۳۰ درصدی تولید خبر می‌دهند، اما قفسه‌های فروشگاه‌ها خالی است. تقی جعفریان از انجمن تولیدکنندگان برنج می‌گوید: «اگر تولید افزایش یافته، پس این برنج‌ها کجا هستند؟». این تناقض نشان‌دهنده ضعف سیستم آمارگیری و برنامه‌ریزی است.
نظارت‌ها تشدید می‌شود، اما آیا کافی است؟
در واکنش به این بحران، نظارت‌ها بر شالیکوبی‌ها افزایش یافته است. صمد زرینی، مدیر جهاد کشاورزی نکا، هشدار داده که هرگونه احتکار یا گرانفروشی با جریمه‌های سنگین روبرو خواهد شد. بابک مؤمنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز تأکید کرده که قیمت‌های فعلی مورد تأیید نیست و برخورد با متخلفان آغاز شده است.
دلالان، گردانندگان واقعی بازار
سیدعلی طاهری، رئیس اتحادیه برنج‌فروشان بابل، وضعیت را چنین توصیف می‌کند: «بخش زیادی از برنج‌های مرغوب در دست دلالان است که با پیش‌بینی افزایش قیمت در سال آینده، از عرضه کامل خودداری می‌کنند». قیمت برنج هاشمی و طارم که توسط دولت ۱۳۰ هزار تومان تعیین شده، در بازار به ۱۶۰ هزار تومان می‌رسد.
رییس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل افزود: در هفته‌های گذشته که قیمت انواع برنج داخلی و خارجی به ناگهان اوج گرفت، قیمت برنج‌های طارم و هاشمی تا ۱۵۵ هزار تومان در هر کیلو درب کارخانه پیش رفت اما اکنون بازار اندکی آرام گرفته و قیمت‌های کنونی درب کارخانه نسبت به هفته‌های گذشته ۱۰ هزار تومان کاهش داشته است، با این حال هم برنج داخلی و هم برنج خارجی در حال حاضر گران‌تر از روزهای پیش از تنش فروخته می‌شود.
بحران برنج تنها یک مشکل اقتصادی نیست، بلکه آزمونی برای مدیریت بحران و تضمین امنیت غذایی است. در حالی که انبارها پر از برنج است، مردم با قفسه‌های خالی و قیمت‌های سرسام‌آور روبرو هستند. حل این معضل نیازمند اراده‌ای جدی برای شکستن چرخه معیوب انحصار و سودجویی است.
