وزیر آموزش و پرورش: معلم باید تاوان ناکارآمدی سایرین را در کلاس درس پاسخ دهد

پایگاه خبری افق و اقتصاد – به گفته وزیر آموزش و پرورش، معلم باید تاوان ناکارآمدی افراد دیگر را در کلاس درس  خود بدهد، هر اتفاقی در بیرون از آموزش و پرورش می‌افتد، دانش‌آموز از عملکردها سؤال می‌کند و معلم باید در کلاس درس به سؤالات او پاسخ دهد.

به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، رضا مراد صحرایی؛ وزیر آموزش و پرورش امروز در نخستین همایش بهره‌وری و آموزش و پرورش با تأکید بر رهایی از تعدد برنامه‌ها و استراتژی‌ها اظهار کرد: جمعیت بسیاری در آغاز هر دولت مشغول نوشتن برنامه‌های راهبردی می‌شوند و بعد از مدتی مشغول “هو هو” کردن برنامه راهبردی که نوشته‌اند، شده و تازه متوجه می‌شوند که اجرا به دست آنها نیست، بنده معتقدم هر کاری به جز سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یعنی غیر بهره‌وری.

وزیر خوب یعنی همانند شمشیرزن سامورایی باشی

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به رهایی از آشوبناکی مدیریتی بیان کرد: بنده ۵ ماه است وزیر آموزش و پرورش هستم اما برخی تصور می‌کنند وزیر خوب یعنی همانند شمشیرزن سامورایی، چشم خود را بسته و با مهارت تمام سر تمام مسئولان قبلی را بزنید، برای هر مدیری بهتر این است که افراد آشنای خود را بیاورد اما برای بنده ثبات مدیریت مهم است و حالا که بر آن تأکید دارم، مورد سؤال قرار می‌گیرم؛ انگار به بی‌ثباتی در آموزش و پرورش عادت داریم و مدیر خوب یعنی نسنجیده همه را تغییر دهد، برخی افراد خود را متخصص تعلیم و تربیت می‌دانند و به من می‌گویند چند ماه گذشته اما هنوز فردی را تغییر نداده‌ای.

هر عمل ساده ما با تفاسیر سیاسی عجیب همراه می‌شود

وی درباره رهایی از سیاست‌زدگی مطرح کرد: درخت تنومند تعلیم و تربیت به آفت سیاست‌زدگی مفرط دچار است و هر عمل ساده به تفاسیر سیاستی عجیب دچار می‌شود، هر سال تعداد قابل توجهی از معلمان بازنشسته می‌شوند و تعداد زیادی از آنها جزو مدیران هستند اما آن را به خالص‌سازی و پاک‌سازی تعبیر کردند؛ هر اقدامی انجام می‌دهیم، برخی تفاسیر ذهنی خود را بیان می‌کنند.

صحرایی ادامه داد: بنده در جشنواره بهیندخت، راهکار سند تحول بنیادین را که تأکید دارد، برنامه درسی و فضای مدرسه متناسب با نیاز دختران و پسران بهینه شود، اعلام کردم اما برخی تیتر زدند، « تفکیک جنسیتی در آموزش و پرورش» و یک صفحه تمام از روزنامه را که برای بیت‌المال است تباه کردند، همین مسائل مانع بهره‌وری است.

وزیر آموزش و پرورش بر رهایی از تکرارهای بیهوده  تأکید کرد، افزود: به عنوان مثال، جلسه می‌گذاریم تا فقط جلسه گذاشته باشیم، باید به تکرارهایی که اثری ندارند پایان داد. برخی معتقدند مدیر خوب فردی است که کار قدیمی‌ها را انجام دهد اما مگر می‌توان تکرار پیوسته گذشتگان را انجام داد، جاده پیچیده است اما ما نپیچیدیم و اگر متحول نشویم رفتن به دره در انتظار ما است.

وی گفت: آموزش و پرورش یک نهاد فرهنگی و اجتماعی است و معلم باید تاوان ناکارآمدی افراد دیگر را در کلاس درس  خود بدهد، هر اتفاقی در بیرون از آموزش و پرورش می‌افتد، دانش‌آموز از عملکردها سؤال می‌کند و معلم باید در کلاس درس به سؤالات او پاسخ دهد.

صحرایی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع بهره‌وری سهل و دشوار است؛ سهل از این جهت که تمام افراد می‌خواهند بهره‌وری در سیستم زیاد باشد اما نمی‌دانند چگونه می‌توان بهره‌ور شد و همه تصور می‌کنند که بهترین کار را انجام می‌دهند اما وقتی پیامد را بررسی می‌کنند آن چیزی نیست که مدنظر است.

وی افزود: مکان ما آموزش و پرورش و زمان، آغاز چهلواره دوم انقلاب اسلامی است، تمام مسئولان کشور ۱۲ سابقه حضور در آموزش و پرورش را دارند و همه  و هم درباره آموزش و پرورش صحبت می‌کنند اما وقتی بخواهیم اقدام کنیم، کار هر فردی نیست.

وزیر آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش هیچ بدیلی ندارد چون آینده هرکشوری در آموزش و پرورش ساخته می‌شود بنابراین باید بدانیم از ۴۰ سال نخست انقلاب چه یاد گرفتیم که بتوان در چهلواره دوم از آن استفاده کرد، یکی از کلیدی‌ترین راهبردها تمرکز بر بهره‌وری است.

وی ادامه داد: از ابتدای انقلاب اسلامی، پیشرفت‌های کمی بسیاری در تمام ساحت‌ها داشتیم اما  پیشرفت‌ها به اندازه کمیت برای ما آورده نداشت؛ به عنوان مثال با وجود پیشرفت‌های بسیار در حوزه آموزش عالی، آیا توانستیم از کثرت دانشجو و فضای تولید علم بهره کافی برای تولید ثروت و قدرت ببریم.

صحرایی با اشاره به اینکه برای چهلواره دوم که پیام ایران تمدن‌سازی است، بهره‌وری بسیار مهم است، بیان کرد: آیا از زاویه تعلیم و تربیت به بهره‌وری نگریسته‌ایم، به عنوان یک معلم و پژوهنده دغدغه‌مند معتقدم نظام تعلیم و تربیت اهرم تحول و بهره‌وری در جامعه است اکنون مدیریت ما در عموم عرصه‌ها منفعل است یعنی واکنش نشان می‌دهیم؛ به عنوان مثال مشکل آسیب اجتماعی یا مهارت داریم تبصره در بودجه می‌گذاریم تا مشکلات را حل کنیم، این رویه یعنی واکنش و مدیریت واکنشی با بهره‌وری همراه نیست چون به عامل ایجادکننده مشکلات توجه ندارد.

وی ادامه داد: دولت و  مجلس به عنوان دستگاه ریل‌گذار کشور زمانی می‌توانند ادعا کنند که برای آینده اقدامی انجام داده‌اند که بر آموزش و پرورش تمرکز کنند. تعلیم و تربیت سرآغاز هر تحول و پیشرفت برای آینده است اگر مدیری به آموزش و پرورش به عنوان یک دستگاه مصرفی نگاه کند، آن مدیر غیر بهره‌ور است حتی اگر پرچم بهره‌وری به دست گرفته باشد.

وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه رابطه بین مدرسه و بهره‌وری بسیار مهم است، افزود: بهره‌وری در کشور به اندازه مورد انتظار محقق نمی‌شود مگر آنکه از مدرسه آغاز شود و هیچ فردی در کشور به اندازه معلم نمی‌تواند عامل بهره‌وری باشد البته ممکن است در ادبیاتی او را به قاعده رتبه‌بندی فرو بکاهیم یا اینکه معلم را آموزنده نیکی‌ها بدانیم.

روزمرگی مانع بهره‌وری در آموزش و پرورش

صحرایی گفت: در آموزش و پرورش دائم درگیر مسائلی هستیم که تولید و به ما تحویل شده است که مدیر بعدی باید آنها را رفع یا از سرخود باز کند، روزمرگی چالشی است که مانع بهره‌وری در آموزش و پرورش می‌شود و اجازه نمی‌دهد از گنجیه عظیم دانش در داخل و خارج از کشور استفاده کنیم.

وی با اشاره به ضعف آموزش و پرورش در استفاده از مشارکت والدین و معلمان بیان کرد: بزرگترین دستگاه کشور هستیم اما کوچکترین نظام مشارکت‌پذیری را داریم، باید نظام جلب مشارکت معلمان و والدین را معرفی کنیم.

صحرایی گفت: پیام من به مدیران آموزش و پرورش این است که یک نظام تعلیم و تربیت داریم به عنوان مثال داخل بدنه آموزش و پرورش معاونت پرورشی باید فعالیت‌های پرورشی را انجام دهد اما معاونت آموزشی هم در حال فعالیت پرورشی است از سوی دیگر تغییر مکرر سر سیستم باعث می‌‌شود اجزای سیستم هر کدام مجزا کار کنند.

تولید شورا یعنی ضعف در فرآیندها

وی تأکید کرد: آموزش و پرورش باید کل یکپارچه باشد و بهره‌وری یعنی ایجاد همسویی و هم‌نوایی؛ هم‌اکنون کلان فرایند آموزش باید توسط معاونت ابتدایی و متوسطه انجام شود اما بخشی از آن را به سمپاد و مدارس غیردولتی دادیم و بین آنها ارتباط برقرار نکردیم و دائم شورا تولید کردیم، تولید شورا یعنی ضعف در فرآیندها، آیا اکنون می‌توانیم بگوییم مسئول آموزش کشور و آموزش و پرورش ایران کیست؟ اکنون فرمانده کلان فرایند آموزش و پرورش کیست؟

یک دهه است که آموزش معلمان را رها کردیم

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه راهکار دیگر برای ارتقای بهره‌وری تمرکز بر داشته‌ها است، آیا یک میلیون و ۶۰۰ هزار بازنشسته ثروت اندکی است؟ آیا ممکن است بدون داشتن مدرسه و مدیر قوی، تمدن‌سازی کنیم؟ مطرح کرد: یک دهه است که آموزش معلمان را رها کردیم، اکنون آموزش ضمن خدمت معلمان کجاست؟ چقدر اشتیاق یادگیری در معلمان باقی مانده است؟ چرا معلم پویا وقتی وارد نظام ایستای آموزش و پرورش می‌شود به جای اینکه نظام را پویا کند خودش ایستا می‌شود؟

آیین نامه نظام «رشد معلمی» آماده است

وی ادامه داد: آیین‌نامه «رشد معلمی» آماده است و می‌خواهیم آن را به پژوهشگران و معلمان بدهیم تا نظرات خود را  اعلام کنند تا از هم دیگر آموزی به ادبیات آموزش و پرورش تبدیل شود، اگر یادگیرنده نشویم نمی‌توانیم یاددهنده خوبی باشیم.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه کرونا به ما آموخت، کلاس درس محل یادگیری است نه آموزش و معلم اگر بخواهد فقط آموزش بدهند، هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین شود و دیگر نیازی به معلم نداریم، گفت: سامانه هوشمند تعاملی با آموزش جذاب‌تر می‌تواند کار  آموزش را انجام دهد اما هوش مصنوعی جایگزین معلم نمی‌شود اگر جریان یادگیری در کلاس درس چند سویه باشد و معلم وارد دنیای دانش‌آموز شود، معلمان باید از شکاف دیجیتال عبور کنند و بدون این فرآیند نمی‌توانیم به بهره‌وری برسیم.

وی مطرح کرد: هر ثانیه ۵ هزار درخواست در سیستم آموزش و پرورش ثبت می‌شود و این وزارتخانه در درگاه الکترونیک دولت رتبه نخست را در بین دستگاه‌های دولتی دارد.