جهش خودکفایی در اقتصاد انرژی ایران
قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) با توسعه طرح‌های نفت و گاز، ستون اصلی خودکفایی در اقتصاد انرژی کشور شد
پایگاه خبری افق و اقتصاد – در میانه تحریم، فشار و محدودیت‌های فناوری، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) با اجرای ده‌ها پروژه ملی در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی، نقش یک نهاد توسعه‌گر و راهبردی را از اجرایی صرف فراتر برده است؛ نهادی که امروز با تولید روزانه ده‌ها میلیون لیتر بنزین، ساخت خطوط انتقال، پالایشگاه‌های عظیم و بومی‌سازی فناوری‌های کلیدی، به مثابه شریان حیاتی صنعت انرژی ایران شناخته می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) طی دو دهه اخیر از بازوی عمرانی سپاه پاسداران به یکی از مهم‌ترین بازیگران اقتصاد انرژی ایران تبدیل شده و هم‌اکنون در قالب «هلدینگ نفت، گاز و پتروشیمی» با طراحی، ساخت و بهره‌برداری پروژه‌های عظیم، سهمی تعیین‌کننده در خودکفایی کشور دارد. به گفته سردار عابد، فرمانده قرارگاه، این مسیر «ادامه‌ای بر جهاد سازندگی» است و هر واحد تولیدی که توسط فرزندان ایران راه‌اندازی می‌شود، نشانه‌ای از عبور از تحریم و تثبیت استقلال انرژی به شمار می‌رود.
او تصریح کرده است: «در قرارگاه، ما تنها پروژه‌ساز نیستیم؛ بلکه شالوده خودکفایی ملی را بنا می‌کنیم. از مهندسی پالایشگاه‌های میعانات گازی تا طراحی خطوط لوله و تجهیزات فرآیندی، همه بر محور دانش مهندسی بومی استوار است.»
از پالایشگاه تا خطوط انتقال؛ بنیان خودکفایی
در آمارهای رسمی، سهم قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) در تولید ۵۸ میلیون لیتر بنزین در روز ، معادل ۵۰ درصد ظرفیت کشور عنوان شده است. این میزان، دستاورد زنجیره‌ای از پروژه‌های ملی است که با مهندسی داخلی و اجرای کامل ایرانی شکل گرفته است.
سیدحمید موسوی، جانشین هلدینگ نفت و گاز قرارگاه، با تاکید بر توسعه هوشمندانه گفت: «هدف ما تنها تحویل پروژه نیست، بلکه انتقال تجربه و تربیت نسل آینده مهندسان ایرانی است. در پروژه‌های اخیر بیش از ۸۵ درصد تجهیزات با فناوری داخلی ساخته شده و این یعنی بلوغ فنی کامل.»
نقش قرارگاه در مدیریت حلقه کامل زنجیره انرژی ـ از اکتشاف میادین و حفاری تا پالایش و انتقال ـ تصویری از یک بازیگر جامع و خودکفا در صنعت انرژی کشور ترسیم می‌کند.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس؛ نقطه عطف خودکفایی
پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان، نماد بومی‌سازی فناوری در دوران تحریم است. پس از خروج شرکت‌های خارجی، پروژه عملاً متوقف شده بود؛ اما از سال ۱۳۸۹ قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) اجرای آن را بر عهده گرفت و در اردیبهشت ۱۳۹۶ فاز نخست را افتتاح کرد.
در این پروژه عظیم، ۶۷ درصد طراحی مهندسی و بیش از ۷۰ درصد تأمین کالا در داخل کشور انجام شد، در حالی که کل عملیات اجرایی ۱۰۰ درصد ایرانی بود. با تکمیل فازهای بعدی، این پالایشگاه به تولید روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین یورو۵، ۱۲ میلیون لیتر گازوییل، سه میلیون لیتر سوخت جت و چهار میلیون لیتر گاز مایع رسید؛ عددی که تهدید تحریم بنزین را برای همیشه از میان برد.
پالایشگاه مهر خلیج فارس؛ گام دوم در زنجیره ارزش
پروژه پالایشگاه مهر خلیج فارس که از سال ۱۳۹۹ در جوار ستاره خلیج فارس آغاز شده، با ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه در روز و تولید ۱۳ میلیون لیتر بنزین، حلقه‌ای مکمل در مسیر ارزش‌افزایی میعانات گازی پارس جنوبی است.
اهداف این طرح شامل جلوگیری از خام‌فروشی، توسعه صنایع پایین‌دستی، اشتغال‌زایی پایدار، تولید سوخت با استاندارد یورو۵، و استفاده از ۹۰ درصد کالاهای ساخت ایران است. این پالایشگاه همچنین با بومی‌سازی فناوری ساخت، به عنوان یکی از غیرتحریم‌پذیرترین طرح‌های ملی معرفی می‌شود.
شاخص‌های خودکفایی و استقلال صنعتی
دستاوردهای کلان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) بر اساس گزارش‌های فنی چنین است:
– تولید ۵۸ میلیون لیتر بنزین در روز (۵۰ درصد کل کشور)
– تولید ۱۶۸ میلیون مترمکعب گاز شیرین در روز (۱۸ درصد کل کشور)
– ۲۲ میلیون لیتر گازوئیل و فرآورده‌های نفتی روزانه
– حفاری ۳۰۰ حلقه چاه نفت و گاز با ظرفیت روزانه ۱۵۰ هزار بشکه
– احداث ۲۸۰ مخزن ذخیره با ظرفیت ۲۳ میلیون مترمکعب
– جمع‌آوری روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گازهای همراه (کاهش فلرینگ)
این ارقام، نشان‌دهنده پیوستگی فنی در زنجیره اکتشاف تا صادرات است و موقعیت قرارگاه را در محور امنیت انرژی کشور تثبیت می‌کند.
مدرسه مهندسی ایران در میدان عمل
یکی از ویژگی‌های پایدار قرارگاه، تربیت نسل جدید نیروی مهندسی است. هزاران متخصص در پروژه‌های نفت و گاز، زیر نظر قرارگاه رشد یافته و امروز در صنایع ملی حضور فعال دارند.
در این چارچوب، آموزش، دانش‌افزایی و مدیریت دانش به بخشی از مأموریت اصلی قرارگاه تبدیل شده و عملاً این مجموعه را به یک «مدرسه مهندسی میدانی» بدل کرده است.
اثرات اجتماعی؛ از اشتغال تا رفاه ملی
قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) علاوه بر تعمیق خودکفایی صنعتی، در توسعه مناطق محروم نیز نقش‌آفرین بوده است. اجرای پروژه‌های نفت و گاز در مناطق جنوب و غرب کشور، موجب اشتغال بیش از ۶۵ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شده و رونق اقتصادی محلی را به دنبال داشته است.
دیپلماسی انرژی و صدور دانش فنی
در ادامه این مسیر، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) صدور خدمات فنی و مهندسی را نیز به عنوان ابزار دیپلماسی انرژی دنبال می‌کند. پروژه‌های مشارکتی منطقه‌ای و قراردادهای فنی خارج از مرزها، هم‌اکنون بخشی از سبد فعالیت‌های این مجموعه را تشکیل می‌دهد و تصویری از «ایرانِ صادرکننده فناوری» را تقویت کرده است.
قرارگاه، شریک توسعه ملی
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) امروز دیگر تنها یک پیمانکار نیست؛ بلکه شریک راهبردی دولت و ملت در توسعه پایدار محسوب می‌شود. از ستاره خلیج فارس تا مهر خلیج فارس، از مهندسی بومی تا صدور فناوری، این قرارگاه نماد توان ایرانی در عبور از تحریم، ساختن زیرساخت و تثبیت امنیت انرژی کشور است؛ مسیری که نه‌تنها شریان نفت و گاز، بلکه جریان امید و خودباوری ملی را زنده نگه داشته است.
