نبرد گاز با توهم تحول
پایگاه خبری افق و اقتصاد – تحول دیجیتال در صنعت گاز دیگر یک انتخاب تجملی نیست، بلکه شرط بقا در آینده‌ای است که فناوری، امنیت و رقابت را تعریف می‌کند. اما آن‌گونه که معاون وزیر نفت هشدار می‌دهد، خطر بزرگ‌تر از فناوری‌های نو، «توهم دانایی و توهم اجرا» است؛ جایی که مدیران و شرکت‌های دانش‌بنیان هرکدام خود را دانای مطلق می‌پندارند و مسیر تحول را به بن‌بست می‌کشانند.
به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، سعید توکلی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در آیین «توسعه همکاری‌های دانش‌بنیان برای تحول دیجیتال در صنعت گاز» اعلام کرد که دوره تردید درباره ورود به دنیای دیجیتال تمام شده است. او تأکید کرد: «تحول دیجیتال دیگر انتخاب نیست، بلکه الزام بقاست. اگر این روند را به‌موقع مدیریت نکنیم، نه از فرصت‌ها بهره می‌بریم و نه از آسیب‌ها در امان می‌مانیم.»
به گفته توکلی، فشارهای بین‌المللی، تحریم‌های فناورانه و حتی تهدیدهای سایبری نشان داده‌اند که صنعت گاز ایران باید همزمان با فرصت‌سازی، آماده مقابله با خطرات نوظهور نیز باشد. او یادآور شد: «تجربه جنگ ۱۲روزه سایبری ایران و حملات پیشین ثابت کرد که تهدید واقعی است و تعلل در شناخت آن پرهزینه تمام می‌شود.»
توکلی با تاکید بر لزوم نگاه یکپارچه به زنجیره گاز، از تولید و پالایش تا نیروگاه‌ها و مصرف‌کنندگان خانگی گفت: «وقتی از تحول دیجیتال صحبت می‌کنیم، مخاطب فقط شرکت ملی گاز نیست. هر بخش زنجیره باید دیجیتالی شود تا همه اکوسیستم پایدار بماند.»
به باور او، این مسیر بدون مشارکت مؤثر شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی بی‌نتیجه خواهد بود. معاون وزیر نفت افزود: «ما نیازمند یک زیست‌بوم فناورانه هستیم که بتواند میان بخش‌های نرم‌افزاری، هوش مصنوعی و داده‌های ابری پیوند برقرار کند. ارزش و تهدید دو وجه یک سکه‌اند؛ باید بتوانیم میان‌شان توازن برقرار کنیم.»
تحول دیجیتال، رمز بقا در بازار انرژی آینده
مدیرعامل شرکت ملی گاز، تحول دیجیتال را شرط حضور ایران در بازار انرژی آینده دانست و توضیح داد: «صنعت گاز با انبوهی از داده و فرآیندهای پیچیده، نیازمند ابزارهای دیجیتال برای افزایش کارایی، کاهش تلفات انرژی و شفافیت است. کشوری که این مسیر را طی نکند، در رقابت جهانی انرژی جایی نخواهد داشت.»
به گفته او، آینده صنعت انرژی در دست کشورهایی است که بتوانند داده را به تصمیم تبدیل کنند و سرمایه انسانی را با فناوری متصل سازند.
دو دام بزرگ؛ توهم دانایی و توهم اجرا
توکلی در بخشی صریح از سخنانش، به خطر فرهنگی پنهانی اشاره کرد که بسیاری از طرح‌های دیجیتال را از درون می‌فرساید. او گفت: «ما گرفتار دو توهم خطرناک شده‌ایم؛ توهم دانایی در مدیران اجرایی و توهم اجرا در شرکت‌های دانش‌بنیان.»
او تشریح کرد: «توهم دانایی آن‌جاست که مدیر احساس می‌کند همه‌چیز را می‌داند و بر اساس تجربه محدود، الگوی تصمیم‌گیری می‌سازد. در مقابل، توهم اجرا در شرکت‌های فناور زمانی شکل می‌گیرد که بدون شناخت از واقعیت اجرایی و محدودیت‌های صنعتی، تنها با جسارت وارد پروژه می‌شوند و در عمل شکست می‌خورند.»
به باور وی، عبور از این دو دام، نیازمند تلاقی واقعی دانش و تجربه است؛ جایی که مدیران اجرایی با علم به‌روز تصمیم بگیرند و شرکت‌های دانش‌بنیان، ایده‌های خود را در بستر واقعی صنعت محک بزنند.
توکلی در پایان سخنانش پیشنهاد تأسیس «دبیرخانه دائمی تحول دیجیتال در صنعت گاز» را مطرح کرد تا ارتباط مستقیم میان شرکت‌های فناور و مدیران اجرایی برقرار شود. او گفت: «اگر این ساختار شکل نگیرد، تحول دیجیتال در حد شعار باقی می‌ماند. باید فضایی فراهم شود تا داده، دانش و ایده در کنار هم جریان پیدا کنند.»
وی تأکید کرد: «داده‌ها سرمایه ملی ما هستند؛ باید ارزش‌گذاری، صیانت و به‌کارگیری آن‌ها با مکانیسم‌های مشخص انجام شود. صنعت گاز بدون حکمرانی داده، چابک و ایمن نمی‌شود.»
توکلی در جمع‌بندی سخنانش تصریح کرد: «شرکت ملی گاز ایران باید خود را از یک شرکت سنتی به سازمانی دانش‌محور و مجهز به سامانه‌های هوشمند تبدیل کند؛ شرکتی که ضمن بهره‌گیری از استعداد داخلی، در برابر تهدیدهای سایبری مقاوم باشد. مسیر آینده ما هوش، داده و امنیت است.»
