کریدور شمال – جنوب از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است؟
پایگاه خبری افق و اقتصاد – معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها می‌گوید که هزینه ترانزیت از طریق کریدور شمال-جنوب ۳۰ درصد ارزان‌تر از کانال سوئز است و پیش‌بینی جابه‌جایی ۲.۶ میلیون تن بار و جابه‌جایی ۵۳۰ هزار مسافر در سال اول، ساخت این خط آهن را توجیه‌پذیر کرده است.
راهگذر شمال به جنوب که راهگذر راهبردی و مهمی برای کشورهای در مسیر این کریدور یعنی کشورهای روسیه، ایران، آذربایجان و هند و همچنین کشورهای حاشیه این راهگذر به شمار می‌رود می‌تواند در بهره‌مندی کشورها از اثرات مثبت این کریدور نقش ایفا کند. در عین حال برخی از همسایگان مانند قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان به نحوی محصور در خشکی هستند و برای رسیدن به دریا باید از طریق ایران کالاهای خود را حمل کنند. بهره‌مندی ایران از کریدورها از جمله کریدور شمال-جنوب از این منظر، بسیار حائز اهمیت است.
اهمیت مسیر شمال – جنوب از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز پنهان نمانده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فروردین‌ماه امسال چند اقدام کلیدی و زمینه‌ساز جهش اقتصادی «بهره‌گیری از موقعیت حساس و ممتاز جغرافیایی کشور برای حمل و نقل بین‌المللی به‌خصوص در مسیر شمال- جنوب» را خواستار شدند. همچنین به‌تازگی رهبر انقلاب با حضور در سیستان و بلوچستان، اظهار کردند: با وجود کارهای فراوان انجام شده، مسئولان باید با جدیت، خدمت‌رسانی به منطقه را قوت و گسترش دهند که ایجاد خط آهن شمال به جنوب در استان و تامین حق مردم در زمینه آب از جمله کارهای ضروری است.
این موضوع مورد توجه وزیر راه و شهرسازی هم قرار دارد. مهرداد بذرپاش آذرماه سال گذشته و زمانی‌که به‌تازگی در این وزارتخانه مشغول شده بود، یکی از اولویت‌های کاری خود را به اتمام رساندن کریدور شمال به جنوب دانسته و گفت: به دنبال تامین منابع برای تکمیل این کریدورها هستیم چراکه منابع فعلی کفاف تکمیل آنها را نمی‌دهد. نظر دولت بر رونق حوزه حمل و نقل است و در اکثر مذاکرات با کشورهای خارجی به ویژه همسایگان این موضوع محور مذاکرات طرفین قرار دارد.
بیشتر بخوانید
عزم جزم برای تکمیل کریدور شمال-جنوب
نقش استراتژیک کریدور شمال-جنوب در آینده اقتصاد ایران
او با بیان اینکه زنجیره کریدوری شمال – جنوب در دولت سیزدهم تکمیل می‌شود، گفته بود: تکمیل کریدور شمال – جنوب با تکمیل راه‌آهن رشت – آستارا منابع قابل توجهی را عاید کشور خواهد کرد. به همین دلیل است که پروژه رشت – آستارا نیز اکنون در وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری است.
ابراهیم رئیسی، رئیسی جمهوری نیز با تاکید بر اهمیت این پروژه می‌گوید: کریدور شمال– جنوب نه تنها برای ایران و روسیه، بلکه برای همه کشورهایی که در مسیر آن قرار دارند، فواید فراوانی خواهد داشت. این مسیر از آسیای شرقی و جنوبی گرفته تا قفقاز و شمال اروپا را بهم متصل کرده و جلوه‌ای از همکاری و همگرایی تجاری و اقتصادی بین همه این کشورها خواهد بود و این همکاری‌ها بیش از پیش توسعه خواهد یافت.
هزینه ترانزیت از طریق کریدور شمال- جنوب ۳۰ درصد ارزان‌تر از کانال سوئز
اما به‌تازگی عباس خطیبی -معاون ساخت وتوسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل- درباره مزیت استفاده از کریدور شمال – جنوب اینطور عنوان کرد: مطالعات سازمان توسعه اقتصادی، میزان کاهش زمان و هزینه ترانزیت از کریدور شمال-جنوب و راه‌آهن کشورهای مسیر این کریدور را نسبت به کانال سوئز حدود ۳۰ درصد ارزان‌تر اعلام کرده است.
به گفته او؛ احداث راه‌آهن رشت-آستارا علاوه بر اهداف و منافع اقتصادی دارای منافع راهبردی ملی از نظر روابط بین‌الملل، تسهیل مبادلات و مراودات و همبستگی بین کشورها، ارتقاء امنیت ملی و هم افزایی زنجیره‌های ارزش داخلی و توسعه مناطق مرزی است.
به گزارش وزارت راه و شهرسازی، خطیبی راه‌آهن رشت-آستارا را طرحی بزرگ، راهبردی، ملی و بین‌المللی دانست و گفت: احداث راه‌آهن رشت-آستارا به عنوان تکمیل کننده کریدور شمال-جنوب یکی از طرح‌های مهم ریلی در سطح ملی و بین‌المللی شناخته می‌شود و بهره‌برداری از آن برای کشور و منطقه تحول‌زاست.
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها تمرکز راه‌آهن رشت-آستارا را بر جابه‌جایی بین‌المللی بار و مسافر دانست و اعلام کرد: طرح‌هایی که از نظر حمل‌ونقل بین‌المللی حائز اهمیت بالایی هستند از نظر منافع راهبردی ملی، روابط بین‌المللی و تسهیل مبادلات و مراورات و همبستگی کشورها نیز قابل توجه‌اند و به دنبال خود ارتقاء امنیت ملی، ارتقاء منافع کشورهای منطقه، ارتقاء علم و فناوری را به همراه دارند.
وی احداث راه‌آهن رشت-آستارا را به دلیل مزایای شاخه غربی این طرح بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: با وجود مسیرهای ریلی در شاخه شرقی و میانی کریدور ریلی شمال-جنوب، راه‌آهن رشت-آستارا در شاخه غربی به‌دلیل ضرورت ارتباط با کشورهای منطقه قفقاز، اشتراک با کریدور جنوب-غرب که از خلیج فارس به سمت گرجستان و دریای سیاه متصل می‌شود، حجم بالای تقاضای ترابری در مناطق غرب روسیه و کوتاهی مسیر به سمت اروپا از اهمیت بسیاری برخوردار است. کوتاه تر بودن مسیر در کشورهای واسطه و کاهش تعداد کشورهای واسطه از دو کشور ترکمنستان و قزاقستان به کشور جمهوری آذربایجان بخش دیگری از مزایای شاخه غربی راه‌آهن رشت-آستارا است.
چرا ساخت راه‌آهن رشت – آستارا توجیه‌پذیر است؟
معاون ساخت وتوسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها استفاده از ظرفیت‌های مرز آستارا در مبادلات بین‌المللی را از دیگر اهداف این مسیر ریلی اعلام کرد و توضیح داد: پیش‌بینی جابه‌جایی ۲.۶ میلیون تن بار در سال اول و ۶.۸ میلیون تن در سال بیستم بهره‌برداری و جابه‌جایی ۵۳۰ هزار مسافر در سال اول و یک میلیون مسافر در سال بیستم بهره‌برداری یکی از دلایلی است که ساخت این خط آهن را توجیه‌پذیر کرده است
