رویاپردازی در برنامه مدیریت مصرف و بهره‌ وری آب

امیر رضایی

پایگاه خبری افق و اقتصاد – برنامه «مدیریت مصرف و بهره‌ وری آب» نیز همانند سایر طرح هایی که ارائه می شوند در ابتدا ایراداتی دارد. از جمله اینکه هدف این برنامه اصلاح الگوی مصرف بهینه آب و ارتقاء بهره‌وری، است اما محوریت آن همچنان بر قیمت گذاری آب آشامیدنی می‌چرخد و سیاستگذار نه سهم آب شرب در مصرف کلی آب در کشور و نه تاثیر و کشش قیمت آب بر مصرف آب آشامیدنی را در نظر می گیرد.

از سوی دیگر سیاستگذار نتایج افزایش قیمت آب در سال های اخیر را در نظر نگرفته و همچنان معتقد است افزایش قیمت آب راهکار کاهش مصرف آن است، حال آنکه کمتر نتیجه مطلوبی از چنین سیاستهایی  قابل مشاهده است یا در خصوص آب کشاورزی وزارت نیرو و جهاد کشاورزی مکلف به تعیین الگوی مصرف آب کشاورزی شده اند تا به صورت پلکانی قیمت گذاری در این خصوص صورت پذیرد مسأله ای که به طور کامل با واقعیت های موجود در خصوص آب کشاورزی کشور فاصله دارد .

مسئله قیمت آب کشاورزی به رغم تمامی تلاش ها به دلایل متعددی از جمله تعریف نشدن قیمت آب کشاورزی که آن هم دلایل خاص خود را دارد. مانند؛ تعداد بالای چاههای آب غیر مجاز، استفاده بی‌رویه از آب های سطحی، عدم امکان سنجش میزان آب مصرفی و … . در ایران این موضوع آنقدر پیچیده است که به راحتی قابل حل نخواهد بود.

اینکه تصور شود این برنامه با سازوکارهای موجود خواهد توانست آن را حل کند بسیار دور و یا رویاپردازانه است.

در این برنامه برای مدیریت آبهای سطحی و زیرزمینی راهکارهایی اندیشیده شده که با همین مسئله دور از واقعیت بودن قابل بررسی است به عنوان مثال تامین آب آبیاری فضای سبز با استفاده از آب شرب در تمامی مکان های عمومی و دولتی ممنوع اعلام شده است حال آنکه سازوکاری جانشین این موضوع و حداقل در این بازه زمانی پنج ساله دور از ذهن به نظر می‌رسد .

شاید مهمترین نکته در این خصوص نادیده گرفتن دیپلماسی آب به رغم بحرانی بودن شرایط آن در مناطق مختلف کشور باشد .

در واقع با وجود مسایل جدی و بحرانهای متعددی که در مناطق مختلف کشور و شهرهای مرزی کشور مانند سیستان و بلوچستان وجود دارد عملا هیچ گونه برنامه یا نقشه راهی برای حل این مسئله به چشم نمی‌خورد، در حالی که برای بخش عمده ای از مسائل فعلی و آتی محیط زیستی و غیر محیط زیستی در این مناطق راهکاری جز تقویت دیپلماسی در حوزه آب وجود ندارد که متاسفانه به این موضوع به طور کلی پرداخته نشده است.