ورود حدود ۳ میلیون گردشگر خارجی در ۴ ماه نخست سال

زهرا افشاری

پایگاه خبری افق و اقتصاد – طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سال ۱۳۹۹ که همزمان با همه گیری کرونا در جهان بود، فقط ۵۵۸ هزار گردشگر خارجی به ایران آمده اند، و سال ۱۴۰۰ این تعداد تقریبا سه برابر شد و به رقم یک میلیون ۷۸۴ هزار گردشگر رسید. امسال نیز پس از گذشت ۴ ماه از سال ۱۴۰۲ تقریبا ورود ۲ میلیون و ۹۳۸ هزار گردشگر به کشور ثبت شده است.

به گزارش پایگاه خبری افق و اقتصاد، نمایشگاه روایت خدمت (وعده،وفا) که دستاوردهای ۲ ساله دولت (شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲) را معرفی می کند، از چهارم شهریور ماه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران در حال برگزاری است و تا روز سه شنبه (هفتم شهریور) ادامه دارد.

وزارت میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع دستی در این نمایشگاه گزارشی آماری و مقایسه‌ای از اقدامات دو سال گذشته در سه حوزه ماموریتی خود ارائه کرده و طبق آمار منتشر شده در حوزه گردشگری علاوه بر افزایش ۳۱۳ هتل در کشور (بدون احتساب مناطق آزاد) برای فعالیت ۸۴۹ اقامتگاه بومگردی مجوز صادر کرده است.

یکی از بهترین مزیت‌های گردشگری امکان توازن منطقه‌ای و دست‌یابی به توسعه پایدار و همه‌جانبه در مناطق دارای ظرفیت‌ رشد است. از این نظر گردشگری یکی از بهترین مسیرها برای جبران عقب‌ماندگی‌ها به خصوص در مناطق دورافتاده است. از سویی نیز براساس آمارها هر فعالیت و پروژه گردشگری به طور میانگین برای ۱۰ نفر اشتغال‌زایی می‌کند. در بسیاری از کشورها، میزان درآمدی که از گردشگری به دست می‌آید از مجموع درآمدهای مالیاتی نیز بیشتر است. به همین دلیل یکی از ظرفیت‌های بالقوه کشور که همواره در برنامه‌های توسعه مورد تاکید ویژه قرار داشته حوزه گردشگری است.

با این ظرفیت و ویژگی در حالی‌که از برنامه چهارم توسعه به بعد همواره گردشگری مورد توجه حاکمیت بوده، اما بی‌توجهی به این حوزه در دولت‌ها موجب عقب‌ماندگی کشور در این حوزه نسبت به سایر کشورهای منطقه شده است. اما در برنامه هفتم که سیاست های کلی آن توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده یکی از بندها به توسعه صنعت گردشگری اختصاص داده شده است، آنچه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیش بینی کرده رسیدن به نقطه ای برای جذب ۱۵ میلیون گردشگر در سال است.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور نیز همواره بر لزوم بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های بالقوه ایران و بر رسیدن جذب گردشگران خارجی به ۱۵ میلیون نفر در سال تاکید کرده بود، گردشگری خانواده محور، لغو روادید گردشگری با کشورهای هدف، تسهیل و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری از مهمترین محورهای مورد تاکید وی و سرلوحه همکاری همه بخش های دولت سیزدهم در صنعت گردشگری است.

همچنین با تمهیداتی که در دو سال گذشته انجام شده است اماکن اقامتی از ۱۱ هزار و ۳۶۱ واحد به ۱۵ هزار و ۲۵۸ واحد رسیده است، که نشان می دهد از ابتدای دولت سیزدهم تا تیرماه ۱۴۰۲مقدمات و تمهیدات و تسهیلات راه اندازی مجموعا ۳هزار و ۸۹۷ مراکز اقامتی را فراهم کرده است.

طبق آمار در دو سال گذشته علاوه بر صدور مجوز برای ۷۳۲ دفاتر خدمات مسافرتی و صدور مجوز فعالیت بهره برداری از ۱۶۵۶ انواع تاسیسات گردشگری، ۱۷۹۶ کارت برای راهنمایان گردشگری، ۱۵۴۷ گواهینامه حرفه ای گردشگری سلامت و ۶ هزار و ۱۹۵ گواهینامه برای شرکت کنندگان دوره آموزشی جامع گردشکری صادر شده است.

ورود ۷.۱ میلیون گردشگر خارجی در دو سال

طبق آمار در سال ۱۳۹۹ که همزمان با همه گیری کرونا در جهان بود، فقط ۵۵۸ هزار گردشگر خارجی به ایران آمده اند، و سال ۱۴۰۰ این تعداد تقریبا سه برابر شد و به رقم یک میلیون ۷۸۴ هزار گردشگر رسید، اما با آغاز به کار دولت سیزدهم، روند صدور روادید و ورود گردشگران از سر گرفته شد و در رشدی چشم گیر ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کردند این در حالی است که با گذشت ۴ ماه از سال ۱۴۰۲ تقریبا ورود ۲ میلیون و ۹۳۸ هزار گردشگر به کشور ثبت شده است.

همچنین نمودار دفاتر خدمات مسافرتی نشان می دهد تعداد این دفاتر در پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۱۲۵۴ بوده است که در سال اول دولت سیزدهم به ۱۳۵۱ و در سال ۱۴۰۱ نیز به ۱۳۹۷ دفتر رسیده است، از طرفی آمار هتل های کشور که در سال ۱۳۹۱ حدود ۳۵۸۶ بود در پایان سال ۱۳۹۹ به ۵۴۵۶ هتل رسیده و به طوری که تا تیرماه سال ۱۴۰۱ حدود ۵ هزار و ۷۶۹ هتل در کشور فعالیت می‌کنند.

در دولت سیزدهم سیاست خارجی بر محور توسعه و تقویت روابط با کشورهای همسایه در اولویت قرار گرفت و به تبع آن توسعه گردشگری با این کشورها و شریکان راهبردی دستور کار وزارت میراث فرهنگی قرار گرفت. توجه به اشتراکات فرهنگی، لغو روادیدهای فردی و گروهی، توسعه بازارهای مشترک، افزایش دسترس‌پذیری به جاذبه ها و خدمات گردشگری، توسعه گردشگری ارزان و توسعه سفرهای زمینی و دریایی، برگزاری رویدادهای مشترک فرهنگی و هنری با هدف جذب گردشگر، میان ایران و کشورهای طرف امضاء از جمله (نیجریه، عراق، پاکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ارمنستان و…) مورد تاکید قرار گرفته است.

افزایش ورود گردشگر از کشورهای همسایه، جذب گردشگری از چین و روسیه، یکی از نتایج ارزشمند توسعه دیپلماسی با کشورهای همسایه و کشورهای هم‌سو است، اگر چه جذب گردشگر از بازار سنتی (اروپا و آمریکا) کاهش یافته است، اما نمودارها نشان می‌دهد تعداد گردشگران از کشورهای همسایه عموما مسلمان و همچنین گردشگر چینی و روسی نسبت به سال‌های گذشته در حال افزایش است.

همچنین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این نمایشگاه گزارشی آماری و مقایسه‌ای از اقدامات دو سال گذشته در سه حوزه ماموریتی خود ارائه کرده و طبق آمار منتشر شده در حوزه میراث فرهنگی در دو سال اول دولت سیزدهم، ۴۲۷ اثر منقول، ۵۹۵ اثر غیرمنقول، ۳۰۲ اثر طبیعی و ۴۷۶ اثر ناملموس و در مجموع ۱۸۰۰ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

در این آمار مقایسه‌ای، در دو سال اول دولت دوازدهم تنها یک اثر به کشور بازگردانده شده است، این در حالی است که در دو سال اول دولت سیزدهم ۳۰ اثر تاریخی فرهنگی از دو کشور فرانسه و انگلیس به کشور بازگردانده شد و قرار است تا پایان سال هم بیش از ۲۰ هزار شی تاریخی و فرهنگی دیگر از آمریکا به کشور مسترد شود.

تکرار رکورد ثبت ۴ پرونده در فهرست جهانی در یک‌سال

در طول هشت سال فعالیت دولت دوازدهم بیشترین پرونده ثبت شده در یک سال در فهرست جهانی یونسکو سه پرونده بوده است، در صورتی که در دو سال گذشته ثبت میراث ناملموس با جدیت پیگیری شد و در سال اول دولت یک پرونده میراث ناملموس ثبت شد و بلافاصله در سال دوم (۱۴۰۱) پس از ۱۰ سال ایران توانست چهار پرونده میراث ناملموس را فهرست جهانی یونسکو ثبت کند، رکورد ثبت چهار پرونده در یک سال مربوط به سال ۱۳۹۱ است.

در این چهارچوب در سال ۱۴۰۰ یک پرونده برنامه ملی حفاظت از خوشنویسی در فهرست جهانی قرار گرفت، اما در جهشی کم‌نظیر در سال ۱۴۰۲ چهار پرونده بین‌المللی مشترک یلدا(چله)، مهارت ساختن و نواختن ساز عود، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی و هنر سوزن‌دوزی ترکمن در اجلاسیه شهر رباط کشور مغرب مهر تایید گرفت و منجر به ارتقای جهانی ایران به رتبه ششم در فهرست جهانی ناملموس یونسکو شد.

همچنین بر اساس برنامه ۱۰ ساله، در حوزه میراث ملموس ۲ پرونده جهانی میراث‌فرهنگی ملموسِ منظر فرهنگی ماسوله و هگمتانه و مرکز تاریخی همدان تدوین و ارسال شده است، و ارزیابی میدانی و دفاع اولیه از یکی از بزرگترین پرونده‌های ثبت سریالی جهان با عنوان ۵۶ کاروانسرای ایرانی انجام شده است، و هفت پرونده میراث فرهنگی ناملموس شامل افطاری و باورهای اجتماعی و فرهنگی، هنر تذهیب، برنامه ملی زیارت رضوی و جشن سده برای سال میلادی ۲۰۲۳ و جشن مهرگان، هنر ساختن و نواختن رباب و تولید سنتی گلاب و باورهای اجتماعی فرهنگی وابسته با آن برای سال میلادی ۲۰۲۴ به یونسکو ارسال شده است، که در چهارچوب اقدامات برای ثبت آثار و عناصر فرهنگی در یونسکو است.

طبق آمار از ابتدای دولت سیزدهم تا تیرماه ۱۴۰۲ میانگین ماهانه تعداد بازدیدکنندگان از موزه ها به بیش از ۳ هزار نفر رسیده است،که میانگین ۴۰ هزار بازدیدکننده در طول سال قبل را نشان می دهد این رقم از همه سالهای قبل بالاتر است.

همچنین در دو سال گذشته ۵۳ موزه به مجموعه موزه‌های کشور افزوده شده است، که ۱۰ موزه وابسته به وزارت میراث فرهنگی، ۲۶ موزه خصوصی و ۱۷ موزه غیروابسته مربوط به سایر دستگاه ها هستند و تعداد کل موزه‌های کشور به ۸۲۹ موزه است، یعنی در حال حاضر ۲۶۲ موزه وابسته به وزارت میراث فرهنگی، ۳۲۳ موزه غیروابسته مربوط به سایر دستگاه ها، ۲۰۹ موزه خصوصی و ۳۷ موزه مشارکتی در کشور فعالیت می کنند.